असंघटित क्षेत्रात काम करणाऱ्या कामगारांचा राष्ट्रीय डेटाबेस तयार करण्याच्या उद्देशाने ऑगस्ट 2021 मध्ये भारत सरकारने ई-श्रम पोर्टल सुरू केले होते. हे पोर्टल कामगारांना केवळ योजनांचा लाभ मिळवून देण्यास मदत करत नाही तर आर्थिक सहाय्य आणि कर्ज मिळविण्याचा एक सोपा मार्ग देखील प्रदान करते. तुम्हीही असंघटित क्षेत्रातील कामगार असाल आणि ई-श्रम कार्डधारक असाल, तर या लेखात आम्ही तुम्हाला या कार्डद्वारे कर्ज कसे मिळवू शकता ते सांगणार आहोत.
ई-श्रम कार्ड म्हणजे काय
असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना विविध सरकारी योजनांचा लाभ देण्यासाठी ई-श्रम कार्ड सुरू करण्यात आले. या अंतर्गत, कामगारांना एक युनिव्हर्सल अकाउंट नंबर (UAN) जारी केला जातो, जो त्यांच्या संपूर्ण आयुष्यासाठी वैध असतो. ई-श्रम कार्ड धारकाला प्रधानमंत्री सुरक्षा विमा योजना (PMSBY) अंतर्गत 2 लाख रुपयांचे अपघात विमा संरक्षण देखील मिळते.
ई-श्रम कार्डवर कर्ज कसे मिळवायचे
ई-श्रम कार्डधारक अनेक सरकारी आणि गैर-सरकारी योजनांतर्गत कमी व्याजदरात कर्ज घेऊ शकतात. यासाठी खालील प्रक्रिया अवलंबिणे आवश्यक आहे.
कर्जासाठी पात्रता
- अर्जदाराचे वय 16 ते 59 वर्षे दरम्यान असावे.
- अर्जदार हा असंघटित क्षेत्रात कार्यरत असावा.
- अर्जदाराने ई-श्रम पोर्टलवर नोंदणी करणे अनिवार्य आहे.
- आधार कार्ड आणि बँक खाते असणे आवश्यक आहे, जे आधारशी जोडलेले आहे.
कर्ज कुठे मिळेल
- मायक्रोफायनान्स संस्था: ई-श्रम कार्डधारक छोट्या कर्जासाठी मायक्रोफायनान्स संस्थांशी संपर्क साधू शकतात, जिथे त्यांना तारण न घेता कर्ज मिळू शकते.
- बँका आणि ग्रामीण बँका: स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI) सारख्या सरकारी बँका आणि इतर ग्रामीण बँका देखील PM SVANidhi सारख्या योजनांतर्गत ई-श्रम कार्ड धारकांना कर्ज देत आहेत.
- इतर वित्तीय संस्था: काही गैर-सरकारी वित्तीय संस्था देखील कमी व्याजदरात कर्ज देण्याची सुविधा देतात.
ई-श्रम कार्डधारकांसाठी प्रमुख योजना
प्रधानमंत्री स्वानिधी योजना
रस्त्यावरील विक्रेत्यांना कर्ज उपलब्ध करून देण्यासाठी ही योजना तयार करण्यात आली आहे. ई-श्रम कार्डधारकांना या योजनेअंतर्गत कोणत्याही तारण न घेता 10,000 रुपयांपर्यंतचे कर्ज मिळू शकते. या कर्जाची परतफेड 12 महिन्यांत सुलभ हप्त्यांमध्ये करता येते.
पंतप्रधान रोजगार निर्मिती कार्यक्रम
या योजनेअंतर्गत ई-श्रम कार्डधारकांना त्यांचा स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी कर्ज मिळू शकते. यामध्ये बँक २५ लाखांपर्यंत कर्ज देऊ शकते, ज्यामध्ये सरकारी अनुदानही उपलब्ध आहे.
प्रधानमंत्री मुद्रा योजना
ई-श्रम कार्डधारकांना मुद्रा योजनेअंतर्गत 50,000 ते 10 लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज मिळू शकते. हे कर्ज स्वयंरोजगार किंवा लहान व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आहे.
कर्ज अर्ज प्रक्रिया
ई-श्रम कार्डधारक कर्जासाठी खालील प्रकारे अर्ज करू शकतात:
- ऑनलाइन अर्ज: तुम्ही बँकेच्या किंवा मायक्रोफायनान्स संस्थेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊन ऑनलाइन अर्ज करू शकता. येथे तुम्हाला आधार आणि बँक खात्याची माहिती द्यावी लागेल.
- CSC (कॉमन सर्व्हिस सेंटर): तुम्ही ऑनलाइन अर्ज करू शकत नसल्यास, तुम्ही तुमच्या जवळच्या कॉमन सर्व्हिस सेंटरला भेट देऊन अर्ज करू शकता. येथे तुम्हाला सर्व आवश्यक कागदपत्रांसह हजर राहावे लागेल.
ई-श्रम कार्ड कर्जाशी संबंधित फायदे
ई-श्रम कार्डधारकांना सरकारी योजनांतर्गत कमी व्याजदरात कर्ज मिळते, जेणेकरून ते त्यांच्या व्यवसायासाठी किंवा इतर गरजांसाठी कर्ज सहजपणे घेऊ शकतात, बहुतेक योजनांमध्ये कोणत्याही तारण न देता कर्ज दिले जाते, ज्यामुळे त्यांना मिळणे सोपे होते आर्थिक मदत दुर्बल घटकांना मिळते. ई-श्रम कार्डधारक अनेक योजनांमध्ये सरकारी अनुदान देखील घेऊ शकतात, ज्यामुळे त्यांची कर्जाची रक्कम कमी होते.
