भारत ही गाई मातेची भूमी आहे आणि तिचे समर्थन आणि संरक्षण करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. आपल्या सांस्कृतिक आणि आर्थिक जीवनात गायींना अनन्यसाधारण महत्त्व आहे आणि त्यांचे योग्य संरक्षण करणे ही आपली जबाबदारी आहे. या संदर्भात ‘ॲनिमल शेड स्कीम 2024’ आयोजित करण्यात आली आहे, ज्याचा उद्देश गायींना नवीन, सुरक्षित आणि आदर्श अधिवास प्रदान करणे हा आहे. देशात अनेक पशुपालक नागरिक आहेत जे आर्थिक अडचणींमुळे आपल्या जनावरांची योग्य प्रकारे देखभाल करू शकत नाहीत, या गोष्टी लक्षात घेऊन केंद्र सरकार पशुसंवर्धनासाठी पावले उचलत आहे मनरेगा पशु शेड योजना मनरेगा पशु शेड योजनेचा लाभ देशातील बिहार, पंजाब, उत्तर प्रदेश आणि मध्य प्रदेशात राहणाऱ्या पशुपालकांना मिळणार आहे. या योजनेद्वारे शेतकरी त्यांचे पशुपालन तंत्र सुधारतील. त्यामुळे जनावरांच्या चांगल्या देखभालीसाठी आणि गोशाळा बांधण्यासाठी सरकार आर्थिक मदत करेल. मनरेगा पशुशेड योजनेच्या माध्यमातून पशुपालकांना त्यांच्या जनावरांसाठी आर्थिक मदत मिळू शकते आणि या योजनेचा लाभ देशातील खालील राज्यांमध्ये राहणाऱ्या पशुपालकांनाच मिळेल. बिहार, पंजाब, उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश इत्यादी. ही योजना, शेतकरी पशुपालनाचे तंत्रज्ञान सुधारित केले जाईल, जे पशुपालनाची उत्तम देखभाल आणि गोठ्याचे बांधकाम करण्यासाठी सरकारकडून आर्थिक सहाय्य दिले जात आहे.
मनरेगा पशुशेड योजनेचे उद्दिष्ट
केंद्र सरकारची मनरेगा पशु शेड योजना 2024 सुरू करण्याचा मुख्य उद्देश पशुपालकांना त्यांच्या खाजगी जमिनीवर पशु शेड बांधून सर्व बांधकामे बांधण्यासाठी आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे आहे हे अधिक चांगल्या पद्धतीने करण्यासाठी आणि पशुपालकांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी सरकारने ही योजना सुरू केली आहे. ही राज्ये यशस्वीपणे राबविल्यानंतर देशातील सर्व राज्यांमध्ये ही योजना शेतकऱ्यांना थेट आर्थिक मदत देण्याऐवजी मनरेगाच्या देखरेखीखाली शेड बांधण्यात येणार असून या योजनेचा लाभ जनावरांना दिला जाणार आहे. किमान 3 जनावरे संगोपन केल्यावरच मिळू शकते
पशुशेड योजनेंतर्गत जनावरांचा समावेश
केंद्र सरकारच्या मनरेगा पशु शेड योजनेंतर्गत पशुसंवर्धनामध्ये समाविष्ट असलेल्या प्राण्यांची नावे गाय, म्हैस, बकरी आणि कोंबडी इत्यादी प्राणी असू शकतात. मित्रांनो, जर तुम्हीही पशुपालन करत असाल आणि तुमची जनावरे योग्य पद्धतीने पाळायची असतील तर जर तुम्हाला या सरकारी योजनेतून तुमच्या जनावरांसाठी शेड बांधायचे असेल तर तुम्ही या योजनेसाठी अर्ज करून या योजनेचा लाभ मिळवू शकता, ज्याद्वारे तुम्हाला तुमच्या जनावरांपासून भरपूर नफा मिळेल आणि तुमचे उत्पन्न वाढेल असणे
मनरेगा पशुशेड बांधकाम संबंधित महत्वाची माहिती
मनरेगा पशुशेड योजनेचे फायदे आणि वैशिष्ट्ये
- मनरेगा पशु शेड योजना केंद्र सरकारने फक्त उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश, बिहार आणि पंजाब या राज्यांमध्ये पशुपालकांसाठी सुरू केली आहे.
- ही योजना यशस्वीपणे अंमलात आल्यानंतरच लवकरच देशातील इतर राज्यांमध्येही सुरू होणार आहे.
- या योजनेंतर्गत फक्त गाय, म्हैस, शेळी आणि कोंबडी यांनाच या योजनेचा लाभ घेता येईल.
- पशुपालकांना जनावरांच्या राहण्यासाठी त्यांच्या खाजगी जमिनीवर फरशी, सब, बेड, युरीनल टाकी इत्यादी बांधकामासाठी 75,000 रुपयांची आर्थिक मदत दिली जाईल.
- पशुपालकाकडे 4 जनावरे असल्यास त्यांना 116000 रुपयांची आर्थिक मदत दिली जाईल.
- जर पशुपालकाकडे चारपेक्षा जास्त जनावरे असतील तर त्यांना केंद्र सरकारकडून पशू शेड योजनेअंतर्गत 160,000 रुपयांची आर्थिक मदत दिली जाईल.
- मनरेगा पशु शेड योजनेंतर्गत ग्रामीण भागात रोजगाराच्या संधी उपलब्ध होणार असून ग्रामीण भागातील गरीब विधवा, महिला, मजूर, बेरोजगार युवक उद्या ऑर्डर योजना मिळवून पशुपालन व्यवसाय सुरू करू शकतात आणि स्वत:साठी रोजगाराच्या संधी वाढवू शकतात.
- मनरेगावरील समिती योजनेद्वारे मदत मिळाल्याने पशुपालक त्यांच्या जनावरांची चांगली देखभाल करू शकतील आणि त्यांच्या जनावरांची चांगली काळजी घेऊ शकतील, ज्यामुळे त्यांचे उत्पन्न वाढेल.
- या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी पशुपालकाकडे किमान 3 जनावरे असणे बंधनकारक आहे, तरच पशुपालकांना या योजनेचा लाभ दिला जाईल.
- ही योजना गोठ्याप्रमाणे काम करेल, ज्यामध्ये जनावरांना आधार आणि संरक्षण मिळेल. याठिकाणी प्राण्यांसाठी खास शेड तयार करण्यात येणार असून, त्यामध्ये ते सुरक्षितपणे राहू शकतील आणि त्यांच्या गरजा पूर्ण करता येतील. याशिवाय जनावरांना योग्य पोषण, वैद्यकीय सेवा आणि आधार देणे हेही या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
- जनावरांच्या योग्य पोषणासाठी या योजनेत विशेष लक्ष दिले जाईल. जनावरांना योग्य आहार देण्यासाठी शेतात चांगल्या दर्जाचा चारा उपलब्ध करून दिला जाईल जेणेकरून ते निरोगी राहतील आणि उत्पादनातही सुधारणा होईल. यामुळे प्राण्यांची ऊर्जा, गुणवत्ता आणि वाढ वाढेल.
पशुशेड योजनेसाठी पात्रता
मनरेगा पशुशेड योजनेसाठी आवश्यक कागदपत्रे
मनरेगा पशुशेड योजनेंतर्गत अर्ज कसा करावा
केंद्र सरकारकडून मनरेगा पशु शेड योजना नुकतीच सुरू करण्यात आली असून, त्यामुळे ऑनलाइन नोंदणीची प्रक्रिया अद्याप सुरू झालेली नाही. परंतु योजनेचा लाभ घेण्यासाठी तुम्ही बँकेकडून फॉर्म मिळवून ऑफलाइन अर्ज करू शकता. त्याची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे-
